Ağır Metaller Besinler ve Ruh Sağlığı
Vücut, birçok karmaşık biyokimyasal bir vals içinde, birbirleriyle ve vücuttaki diğer moleküllerle etkileşime giren besin mineralleri ve ağır metaller tarafından şekillendirilen karmaşık bir kontrol ve denge sistemidir.
Çevremizden sürekli olarak toksik elementlere maruz kalıyoruz. Bu Sağlık veya hastalığa büyük etki yapar. -Dr.K. Placzek
Ağır metallerle kontaminasyon günümüzde o kadar yaygındır ki, artık maruziyetin olup olmadığı değil, maruziyet seviyesinin ne olduğu veya olmaya devam ettiği gerçek meselemizdir.
Düşük seviyelerde maruziyetten kaynaklanan toksisite bile, çok çeşitli nörolojik rahatsızlıklara yol açabilir ve akut toksisiteden çok daha sinsidir.
Ağır metal maruziyetinin etkileri başlangıçta yüzeysel olarak zararsız gözükebilirken, zamanla vücut ağır metalleri dağıtır veya depolar, böylece “biyobirikim” ve nörotoksik etkiler kaçınılmaz hale gelir.
Her seferinde bir proteine afiniteli olan bu küçücük toksik canavarlar, beyin proteinlerimizi ele geçirir, düzgün nöronal işlev için gerçekten ihtiyaç duyduğumuz elementler ile yer değiştirir.
Değişenler artık oksidatif stresi kalıcı olarak yayarlar – buna ek olarak vücudun önemli savunma mekanizmalarını koruyucularından soyarlar.
Endüstriyel kirlilikten kaynaklanan arsenik, brom, kadmiyum ve cıvaya kronik olarak maruz kalmanın akıldan çıkmayan bir mirasıyla yaşamak, görünüşte alakasız depresyon, anksiyete, uykusuzluk, baş ağrıları, hafıza sorunları, saldırganlık, gelişim sorunları ve diğer birçok semptomla maskelenen ciddi sonuçlara yol açabilir.
Orta düzeyde kontaminasyon seviyelerine maruz kalma, semptomatik olarak deşifre edilmesi zor olabilen, daha düşük zihinsel sağlık kalitesi ile ilişkili bilişsel ve nörolojik eksikliklerle ilişkilendirilir.
Diğer taraftan, beslenme doğası gereği insan bilişi, davranışı ve duyguları ile iç içe geçmiş, potansiyel olarak değiştirilebilir bir faktör olarak giderek daha fazla kabul görmektedir. Bazı minerallerin diyette yetersiz alımı, özellikle çocuklar gibi sinir sistemleri olgunluğa erişmeden önce uzun yıllar gelişmeye devam eden hassas popülasyonlarda, nörobilişsel eksikliklerle ilişkilendirilmiştir.
Nörotransmitterlerle birlikte toksik metal ve mineral, mikrobesin seviyelerini test etmek, bu güçlü klinik şüpheyi doğrulamayı ve hastanın mikrobesin – toksik element maruziyetinin değişen bir ruh hali dengesine nasıl katkıda bulunduğunu kontrol etme fırsatını sunar.
İyot
Aktif tiroid hormonu triiyodotironinin (T3) temel bir bileşeni olarak, iyot eksikliği tiroid hormon sentezini etkiler ve vücuttaki tiroid fonksiyonunu ciddi şekilde tehlikeye atar. Uygun nörolojik gelişim için yeterli tiroid fonksiyonu gereklidir ve iyotun beyin gelişimi ve büyümesindeki rolü uzun zamandır bilinmektedir.
Orta derecede iyot eksikliği olan bölgelerde yaşayan annelerden doğan çocuklar, davranışsal, psikonörolojik ve entelektüel zorluklar geliştirir.
GURUP ARŞİV NOTU :
- eğer, florür, bromür, klorür gibi maruziyetiniz varsa taşıma proteinlerinde iyotla yer değiştirirler böylece eksik nörogelişim, davranış bozukluğu ve sosyalleşme sorunları tetiklenir.
- Aynı şekilde cıva tiroid hormonu t3- t4 dönüşümünü engelleyerek yetersiz tiroid hormon üretimi ile riski 2 kat arttırır.
- Ve yine tiroid bezi tiroid hormonu üretmek için iyot yerine ümitsizce florür emerek riski 3 kat ve selenyum yerine de cıva emerek riski 4 kat arttırır.
Brom
Çevresel kirleticilere (örneğin bromlu alev geciktiricilere) maruz kalma yoluyla yüksek miktarlarda brom, glisin, glutamat ve GABA sinyalleşmesini uygun olmayan şekilde değiştirerek nörotoksisiteyi indükleyebilir.
Ek olarak, aşırı brom seviyeleri tiroid bezine iyot alımını engelleyerek tiroid hormon sentezini önleyebilir.
Aşırı brom maruziyetinden kaynaklanan nörolojik anormallikler, biliş ve ruh halindeki zararlı değişiklikleri içerebilir.
GURUP ARŞİV NOTU :
Ekmekler, kek, börek vb. unlu mamüllerde unu beyazlatmak için brom kullanılır.
Selenyum
Doğası gereği anti-inflamatuar ve nöroprotektif olan selenyum, cıva ve kadmiyum toksisitesinde taşıma proteinlerinde cıva ve arsenik ile yer değiştiren temel bir eser elementtir. Selenyum, beyinde ve vücudun geri kalanında antioksidan savunmada yer alan çeşitli selenoproteinlerin düzgün çalışması için hayati öneme sahiptir.
Selenoproteinler, düzensizliği nöropsikiyatrik belirtilerle ilişkili olan biyokimyasal sistemler olan tiroid hormonunun aktivasyonunda ve glutatyon üretiminde önemli bir rol oynar.
Depresif semptomlarla ilgili olarak optimal bir selenyum aralığı var gibi görünmektedir. Çalışmalar, hem çok düşük hem de çok yüksek selenyum seviyelerinin oksidatif ve inflamatuar yolaklarla bağlantılı olduğunu ve selenyum seviyeleri ile depresyon arasındaki bağlantı için potansiyel bir mekanik açıklama sunduğunu göstermektedir.
Spesifik olarak nörotransmisyon ile ilgili olarak, selenyum, serotonini (ve bir dereceye kadar dopamini) parçalayan bir enzim olan monoamin oksidaz A’nın (MAO A) seçici inhibisyonunu gösterir. MAO A’nın seçici olarak inhibe edilmesi, serotonin yükseltici bir etkiye sahip olacaktır ve serotonin eksikliğinden kaynaklanan duygudurum sorunlarından mustarip hastalar için artan serotonin, daha iyi hissetmenin anahtarı olabilir.
Ayrıca oksidatif strese karşı özellikle hassas olan dopaminerjik nöronlarda selenyum koruyucu bir rol oynar ve nörodejenerasyonu önler.
GURUP ARŞİV NOTU :
Kronik cıva maruziyetinin ilk düşüklüğe sebep olduğu elementlerden biri selenyumdur.
Arsenik
Arsenik, serotonin ve dopamin metabolizmasını bozarak nöron sağlığını tehlikeye atıyor.
Düşük düzeyde maruziyette bile, arsenik bilişsel işlev bozukluğuna ve duygudurum bozukluklarına yatkınlık yaratır.
Ek olarak, arsenik, Alzheimer hastalığında yer alan süreçleri uyararak nöronal ölümü indükleyebilir.
GURUP ARŞİV NOTU :
Kronik arsenik maruziyetinin ilk düşüklüğe sebep olduğu elementlerden biri yine selenyumdur.
Kadmiyum
Kadmiyum, özellikle beyindeki beyaz maddeye zarar vererek, glisin, glutamat ve GABA arasındaki hassas dengeyi bozarak hafızayı ve bilişi olumsuz etkiler.
Kadmiyum maruziyeti çocuklarda nörobilişsel gelişim üzerinde zararlı etkilere sahiptir ve öğrenme güçlükleri, düşük IQ, dikkat eksiklikleri, davranış sorunları ve işitme kaybı ile direkt ilişkilidir.
GURUP ARŞİV NOTU :
Eğer kadmiyum zehirliyseniz çinko ve bakır mineral dengesini kuramazsınız. Taşıyıcı proteinlerde kadmiyum çinko ile yer değiştirir. Bir çinko dengesiziliği ise bakır ile rekabet eder. Çinko- bakır dengesizliği duygu durum bozukluğunda kontrol edilmesi gereken ilk referanslardandır.
Bozuk bakır düzeyi kişiyi serbest demir zehirlenmesi ile yüksek oksidatif strese sokacak ve hücrelerdeki fiziksel sürerken mental gelişim aksayacaktır.
Merkür/cıva
“Çılgın Şapkacı ” ortaçağda keçeden cıva zehirlenmesi vakaları ile oluşmuş bir delilik simgesidir. Ayrıca altın ve gümüş madenciliğinde cıvalı aramalardan cıva deliliği tarihsel olarak belgelenmiş örneklerdir.
Cıva, glutatyon fonksiyonunu kalıcı olarak inhibe ederek oksidatif stresi artıran ve böylece nöronları savunma mekanizmalarından sıyıran güçlü bir nörotoksin olarak bilinir.
Cıva, sinir iletimini kökten çarpıtır – uyarıcı sinyalleşmeyi (örneğin, glutamat, dopamin) daha çok uyarır ve engelleyici sinyalleşmeyi (örneğin, GABA) daha çok azaltır.
Cıva maruziyeti, sinirlilik, ruh hali değişimleri, baş ağrıları, konsantrasyon ve hafıza güçlükleri ve uyku bozuklukları dahil olmak üzere çeşitli nörolojik semptomlara neden olabilir.
GURUP ARŞİV NOTU :
Kronik cıva maruziyetinin yetersiz tiroid fonksiyonu, yetersiz glutatyon sentezi, yetersiz selenyum, yetersiz lityum etkileri nörodejenerasyon için riskleri çok şiddetli arttırır. Nöronal tarnsportu keser, parazit sinyallere sebep olur. Nöronları koruyucu kılıflarından ayırır. Beyin hücrelerindeki yoğun lipidleri ve proteinleri denatüre ederek oksitlenme ile de inflamatuar tepkiler yaratır. Cıva Bilinen en zehirli nörotoksindir.
Lityum
Eser miktardaki lityumun ruh halini iyileştirdiği ve demansın ilerlemesini yavaşlattığı gösterilmiştir. Genel olarak, lityumun beyin üzerindeki etkileri nöroprotektif, antioksidan ve rejeneratiftir.
Lityum, serotonin, dopamin ve fenetilamini uygun şekilde parçalamak için monoamin oksidaz aktivitesini modüle edebilir.
GURUP ARŞİV NOTU :
Kronik cıva maruziyetinin ilk düşüklüğe sebep olduğu elementlerden biri yine lityum dur. Ayrıca lityum eksikliği, B12 nin hücre içine taşınmasına engel olur ve bu metilasyonu arızalandırır. Bozuk metilasyon depresyon ile kendini gösterirken daha fazla ağır metal ve toksin- nörotoksin biyobirikimi oluşur.
Ağır metal toksisitesi veya mineral besin eksikliği teşhisi sırasında maruziyet geçmişine, klinik belirtilere ve semptomlara ek olarak laboratuvar testleri de dikkate alınmalıdır.
Vücut, birçok karmaşık biyokimyasal bir vals içinde, birbirleriyle ve vücuttaki diğer moleküllerle etkileşime giren besin mineralleri ve ağır metaller tarafından şekillendirilen karmaşık bir kontrol ve denge sistemidir.
Ağır metallere maruz kalmanın testler ile izlenmesi, çok fazla biyobirikim oluşmadan önce sinsi maruziyete karşı uyarır ve daha ciddi hasarın önlenmesine yardımcı olur. Besin maddelerinin diyet eksikliklerinin ve minerallerin test edilmesi, bunların takviye veya diyet değişiklikleri ile düzeltilmesine olanak tanırken, aynı zamanda istenmeyen etkilere de sahip olabilecek aşırı alımın önlenmesine olanak tanır.
Nörotransmiterleri ve element testlerini birleştirmek, elementlerin nörotransmiter dengesizliklerine veya duygudurum bozukluklarına nasıl katkıda bulunabileceğine dair daha net bir tablo sunar.
